Ρόδος 2400 Χρόνια ˆÓÙ Ó πûùôú
Στην Ρόδο κάθε πέτρα, κάθε γωνιά της πόλης, κρύβει ένα µικρό κοµµάτι από την µακραίωνη, 2400 χρονών ιστορία του νησιού. Η Αρχαία Πόλη της Ρόδου ξεκίνησε να χτίζεται το 408/407 π.χ., πάνω σε σχέδια του µεγαλύτερου πολεοδόµου της αρχαιότητας του Ιπποδάµου της Μιλήτου. Είχε την φήµη µιας από τις ωραιότερες και πιο οργανωµένες πόλεις της αρχαιότητας, µε άριστα δοµηµένους δρόµους πλατείες και κτίρια. Εκείνη την εποχή η Ρόδος είχε εξελιχθεί σε ένα από τα σπουδαιότερα ναυτικά και εµπορικά κέντρα της Ανατολικής Μεσογείου. Πέρα όµως από τα επιτεύγµατα στο εµπόριο και την ναυτιλία η Ρόδος κυριαρχούσε στις τέχνες, στα γράµµατα και στην φιλοσοφία. Αργότερα ως επαρχία της Ρωµαϊκής αυτοκρατορίας η Ρόδος αν και εξακολουθούσε να διατηρεί την στρατηγική της θέση στην πολιτιστική και οικονοµική ζωή της περιοχής, δεν ήταν πια η ισχυρή και ένδοξη πόλη των Ελληνιστικών χρόνων. Τον 4ο µ.χ. αιώνα η Ελληνιστική Πόλη είχε πλέον συρρικνωθεί και διατηρήθηκε σε αυτό το µέγεθος µέχρι τα Βυζαντινά χρόνια. Κάτω από τις συνεχείς απειλές των Αράβων, τον 7ο µ.χ. αιώνα, η Πόλη της Ρόδου οχυρώθηκε από τους Βυζαντινούς, οι οποίοι την χώρισαν σε δυο ζώνες. Η πρώτη, η Ακρόπολη (εκεί που αργότερα κτίστηκε το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου), προοριζόταν για την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία και η δεύτερη, η Πόλη, για τους λαϊκούς. Ο διαχωρισµός αυτός αντανακλά την κοινωνική πραγµατικότητα των µεσαιωνικών χρόνων. Το 1309 µ.χ. το Τάγµα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήµ εγκαταστάθηκε στο νησί της Ρόδου, χρησιµοποιώντας το σαν βάση στην Ευρώπη αλλά και σαν βασικό ενδιάµεσο σταθµό των προσκυνητών που ταξίδευαν στους Άγιους Τόπους. Κατά την διάρκεια της παραµονής των
Ιπποτών στη Ρόδο, οι οχυρώσεις επεκτάθηκαν, εκσυγχρονίσθηκαν και συνεχώς ενισχύονταν περικλείοντας έκταση µεγαλύτερη κατά δυο πέµπτα από την Βυζαντινή Πόλη, αλλά µικρότερη κατά ένα τέταρτο από την πόλη της Ελληνιστικής περιόδου. Το νοσοκοµείο, το Παλάτι, αρκετές εκκλησίες ήταν ορισµένα από τα πολλά δηµόσια κτίρια τα οποία αναγέρθηκαν την εποχή αυτή. Οι περισσότεροι από τους δρόµους της Μεσαιωνικής Πόλης συµπίπτουν µε τους δρόµους της Αρχαίας Πόλης ενώ ενα εσωτερικό τείχος που εκτεινόταν από την ανατολική έως την δυτική πλευρά διατήρησε τον χωρισµό της Πόλης σε δυο ζώνες. Το βορειότερο κοµµάτι το Κολάκιο ήταν το Διοικητικό κέντρο όπου ανάµεσα σε άλλα βρισκόταν το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου και το Νοσοκοµείο των Ιπποτών. Το µεγαλύτερο νοτιότερο κοµµάτι ονοµαζόταν Μπούργκο, ήταν η καρδιά της Πόλης και εκεί κατοικούσε ένα µίγµα από φυλές, Δυτικοί, Εβραίοι και κυρίως Έλληνες Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Την περίοδο της κατοχής των Ιπποτών το νησί της Ρόδου διήγε περίοδο ακµής, το θαλάσσιο εµπόριο αποτελούσε πηγή πλούτου και οι αγορές της Πόλης ήταν ακµάζουσες. Το 1522 µ.χ. η Ρόδος κατακτήθηκε από τους Οθωµανούς Τούρκους και εχασε τον διεθνή της χαρακτήρα. Κατά την διάρκεια της Οθωµανικής κατοχής φτιάχτηκαν πολλά κτίρια στην Μεσαιωνική Πόλη κυρίως τζαµιά και λουτρά, ενώ έγιναν προσθήκες Οθωµανικών αρχιτεκτονικών στοιχείων στα Ιπποτικά κτίρια. Τον 19ο αιώνα η παρακµή της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας είχε σαν αποτέλεσµα την παραµέληση της πόλης και των κτιρίων της, τα οποία υπέστησαν περαιτέρω φθορά λόγω των δυνατών σεισµών που έπληξαν την περιοχή. Το 1912 η Ρόδος πέρασε στην κατοχή των Ιταλών. Το 1929 τα µεσαιωνικά
τείχη και τα νεκροταφεία γύρω από την τάφρο ανακηρύχθηκαν ιστορικά µνηµεία. Τα τείχη αναστηλώθηκαν και αφαιρέθηκαν από αυτά οι προσθήκες που είχαν γίνει από τους Οθωµανούς. Το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου ανοικοδοµήθηκε, όπως και η οδός των Ιπποτών µε σκοπό να αποκτήσει και πάλι το Ευρωπαϊκό Μεσαιωνικό της ύφος. Οι Ιταλοί υλοποίησαν σηµαντικά έργα υποδοµής (δρόµους, παροχή ηλεκτρισµού, λιµάνι κ.α.) και µεταµόρφωσαν σε σηµαντικό βαθµό την Πόλη της Ρόδου, η οποία διέθετε πλέον ένα νέο πολεοδοµικό σχέδιο, κανονισµούς δόµησης και πολλά νέα δηµόσια και ιδιωτικά κτίρια. Το 1948 τα Δωδεκάνησα ενώθηκαν ξανά µε την Ελλάδα και µετά το 1960, όταν το υπουργείο Πολιτισµού της Ελλάδας χαρακτήρισε την Μεσαιωνική πόλη µνηµείο Πολιτιστικής κληρονοµιάς, ξεκίνησαν εκτεταµένες αναστηλώσεις. Από το 1985 ο Δήµος της Ρόδου συµµετέχει στις εργασίες αποκατάστασης της Μεσαιωνικής Πόλης σε συνεργασία µε την Αρχαιολογική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισµού και το Ταµείο Αρχαιολογικών Πόρων. Το 1998 η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, συµπεριελήφθηκε στην λίστα των Μνηµείων Παγκόσµιας Κληρονοµιάς της UNESCO, σε αναγνώριση της µοναδικότητας και του διαπολιτισµικού αρχιτεκτονικού πλούτου της. Από το 1993 η Πόλη της Ροδου έγινε επίσης µέλος το Οργανισµού Πόλεων Παγκόσµιας Κληρονοµιάς, ο οποίος λειτουργεί υπο την αιγίδα της Unesco. Το Σεπτέµβριο του 2003 η Ρόδος φιλοξένησε το 7ο Συµπόσιο του Οργανισµού στο οποίο συµµετείχαν πάνω από 1000 αντιπρόσωποι - Δήµαρχοι και επιστήµονες - Ιστορικών Πόλεων από όλο τον κόσµο.
ΟργανισΒό Προώθηση Ροδιακού ΤουρισΒού Πλωτάρχου ΜΙλέσσα 3 85100 Ρόδο Τηλ: +30 22410 74555 Φαξ: +30 22410 74558 E-mail: protour@rodosisland.gr www.rodosisland.gr AM design / Επιµέλεια & Φωτογραφίες Kasseris Publications Παραγωγή : 2008 ΟργανισΒό Προώθηση Ροδιακού ΤουρισΒού